Agile in onderwijs
Binnen de IT wereld is ‘agile’ al jaren de basis voor
verschillende werkvormen. ‘Agile’ betekent letterlijk wendbaar. In het werk wordt
het zichtbaar in een flexibele opstelling en in het vermogen om je snel aan te
passen aan de situatie of veranderende behoeften van klanten
Scrum is een van de mogelijke methodieken om je werk ‘agile’
in te richten. Vanaf 2012 werken wij, Claudia Struijlaart, scheikunde leraar op
het Sint Ursula
in Horn en Willy Wijnands (grondlegger eduScrum)
en leraar Science op het Ashram College in Alphen aan
den Rijn samen, om scrum te vertalen naar het onderwijs, eduScrum. Daarbij focussen wij ons niet alleen op het te leveren
product; het voorvoegsel edu geeft aan dat wij het proces én de
persoonlijke ontwikkeling van de leerling én het teamwerk in beeld brengen. Dit
ontwikkelen van hedendaags onderwijs om jongeren voor te bereiden op hun
toekomst vindt plaats over de hele wereld: eduScrum
is bijvoorbeeld ook al in Duitsland, Polen, Mexico, Guatemala en Engeland
actief. In het voorjaar kregen wij de vraag van Natalia Gulchevskaya om naar
Moskou te komen. Zij heeft in Rusland de groep ‘Agile in Education’
opgezet. Haar vraag was of wij een workshop wilden geven en een eduScrum training aan een groep van ca. 30
Russische docenten, coaches en schoolleiders vanuit verschillende regio’s van
St Petersburg tot Kazanstad. We zijn daarop ingegaan.
Yandex
Op maandag 13 augustus
was het dan zover. Na een goede vlucht hebben we de bagage in het hotel gezet en
mochten we aan het werk. Het IT bedrijf Yandex (het Russische Google) steunt
Natalia in haar werk en had een ‘Agile in Education’-minicongres georganiseerd waar
wij de eduScrum-workshop verzorgd
hebben. Na ons vertelden twee Russische docenten over een softwaretoepassing
voor het onderwijs (leek op google classroom) gemaakt door Yandex. Het was behoorlijk
druk, wel 200 mensen bezochten deze bijeenkomst. Tijdens de rondleiding liet Yandex
zien dat het een modern bedrijf is dat goed zorgt voor de werknemers. Het
ontbreekt ze aan niets, van dakterrassen, ligstoelen, bordspellen, veel planten
tot aan een stoplicht dat de verkeersdrukte in Moskou aangeeft. Licht op rood: blijf hier, speel een spel en vertrek later!
eduScrum
Dinsdagmorgen startte onze driedaagse training. De Higher school of Economics in
Moskou faciliteerde ons deze drie dagen. Bij de start zaten alle aanwezigen in
de busopstelling met een pen en papier klaar om door ons onderwezen te worden. Maar
dat was niet onze opzet; wij werken vanuit het principe ‘leren door te doen’.
Dus iedereen moest direct uit zijn comfortzone gehaald worden, wat nog een
uitdaging was. Omdat je met een cultuurverschil en taalbarrière zit, weet je
niet goed hoe dat ontvangen wordt. Maar ja, ‘agile’ werken vraagt om wendbaarheid,
dus we gingen gewoon van start. We begonnen met een spel waarmee iedereen zich aan
elkaar voorstelde, gevolgd
door een inventarisatieronde van alle vragen waarmee de deelnemers naar de
training waren gekomen. Deze vragen hebben een centrale plek in het lokaal
gekregen. Nieuwe vragen konden ook later nog toegevoegd worden. Deze vragenmuur
werd een plek waar contact gelegd werd. Veel mensen hadden dezelfde vragen en
men hielp elkaar waar mogelijk met het beantwoorden ervan. Voor ons was deze
plek handig om aan het eind van de training te controleren of we ieders vragen
beantwoord hadden.
Wij kwamen tot
ontdekking dat men ook in Rusland de leerlingen uit de bioscoophouding wil
halen en hun betekenisvol onderwijs wil geven, waarbij de buitenwereld betrokken
wordt. Maar daarbij doen zich dezelfde problemen voor als in Nederland. Ook
hier heeft de overheid strikte regels, zijn er moeilijke of juist vooruitstrevende
directies en lastige mondige ouders. Het delen van de vragen en problemen en
oplossingen zorgde voor verbinding: er ontstond snel een band. De gezamenlijke zoektocht
naar antwoorden om het leren vanuit het hart gestalte te geven was gestart, met
alle uitdagingen die daarbij horen. Tijdens de eerste dag was men vooral bezig
om te ervaren wat ‘agile’ is en te leren wat de basisprincipes van eduScrum zijn. De verwarring en de chaos
in ieders hoofd waren groot. De twee daaropvolgende dagen zijn de deelnemers aan
de hand van de informatie van dag één gaan werken aan eigen projecten. Dit kon
in groepen of individueel. Aan de hand dit werk is de eduScrum-methode deze dagen verder uitgediept. Er werd aandacht
besteed bijvoorbeeld aan de wijze waarop groepswerk beoordeeld kan worden of aan
de manier om de persoonlijke ontwikkeling van een groep en individuele
leerlingen te volgen. Tijdens de regelmatige reviews was er de mogelijkheid
voor ons om bij te sturen en werden kennis en ervaring in de groep gedeeld. Het
gevoel van chaos maakte langzaam plaats voor helderheid en inzicht.
Deze drie dagen
hebben wij vol passie samen gewerkt aan nieuwe vormen van onderwijs voor
Rusland. Wij namen afscheid van een groep die vol warmte en energie samenwerkte
en kennis deelde om samen voor de Russische kinderen goed onderwijs te maken.
De deelnemers waren dankbaar, iets wat mij tot tranen roerde. Het was een groot
voorrecht om met deze groep te mogen werken, ook wij hebben veel geleerd!
De week hebben wij op vrijdag afgesloten als toerist. Wij
werden verwend met een rit in de prachtige Russische metro en een geweldige
stadswandeling met een gids die de plaatsen kenden waar de toeristen niet
kwamen.
Claudia Struijlaart & Willy Wijnands
